Du holde Kunst

 

Rollen en illusies

Masterclass Nelly Miricioiu m.m.v. Paul Plummer, piano, gehoord: 26 september, ivc

Deelnemen aan een masterclass is niet zonder gevaar. De illusie van een mooi en goed gezongen aria of lied spat vaak binnen een paar seconden uiteen in een opeenvolging van fouten en onvolkomenheden. Soms, heel soms, is een zanger zo goed of maakt hij of zij een zodanige metamorfose mee dat die illusie van schoonheid herboren wordt. Meestal echter gaat de toeschouwer naar huis met het – zowel terechte als onterechte - gevoel dat de deelnemers nooit ook maar enigszins in de buurt van het niveau van de ‘master’ zullen komen.

Bij Nelly Miricioiu was dit gevaar des te groter, omdat ze zelf alles nog zo verschrikkelijk goed kan. Hier was geen zangeres aan het woord die de frustratie over haar afgezongen stem losliet op de arme deelnemers, zoals sommige van haar illustere collega’s in het verleden. Nee, Miricioiu gaf een hele serie duizelingwekkend voorbeelden van hoe haar vertolking is opgebouwd uit ideale stem- en vooral adembeheersing, perfecte frasering, volmaakt gevoel voor timing maar eerst en vooral uit de artistieke intentie om haar rol te zijn – en niet een zangeres.

Wie bij een masterclass op de planken staat, kan bijna per definitie geen rol vertolken, althans geen rol uit een opera. Je bent niet eens een zanger of zangeres, maar eerst en vooral een leerling. In dit geval waren de deelnemers ook degenen die zich niet voor de finales (Mountford en Beelen) of kwartfinales (Mostin, Hakobjan, Elgerhuizen) hadden kunnen kwalificeren. Niet iedereen had genoeg zelfgevoel over om na die afwijzing toch nog aan de masterclass deel te nemen. Niet deelnemen is in zo’n situatie een begrijpelijke, maar geen verstandige beslissing. Van de deelnemers kan in ieder geval gezegd worden, dat ze voldoen aan de belangrijkste vereiste voor een zangcarrière: ze waren echt gemotiveerd.
Die motivatie kan een zanger echter ook dwarszitten: wie aan een aria begint met het gevoel vooral te willen laten horen hoe groot haar stem is, zal er niet in slagen het publiek te boeien. Misschien speelt in zo’n geval ook wel het gevoel ‘de aanval is de beste verdediging’ mee. Wanneer je zenuwachtig bent, lijkt hard en snel zingen een stuk gemakkelijker dan langzaam en pianissimo.

 

Miricioiu maakte heel duidelijk hoe belangrijk een goede opbouw is, zowel vocaal als qua frasering. Er waren uiteraard veel momenten waarin Miricioiu erop wees dat de plaatsing niet deugde en de steun niet voldoende was voor de vereisten van de vaak moeilijke aria’s. Ook probeerde ze de zangers op allerlei manieren uit hun rol als deelnemer en in hun operarol te krijgen, wat soms ook lukte. Daar vloeiden zelfs een paar keer heel mooie en zelfs zeer ontroerende noten uit voort en dat alleen al maakte deze masterclass bijzonder.

Uiteraard was hij vooral bijzonder door de aanwezigheid van Miricioiu. Ze is in Nederland zeer geliefd en de masterclass liet weer zien waarom: ze gaf niet alleen blijk van haar groot zangtalent, ze was ook ontzettend aardig tegen de deelnemers, de pianist en het publiek. Zo zien Nederlanders het graag: eeen ster die zich gedraagt als een heel gewoon mens.

Als echter iets duidelijk werd tijdens deze masterclass, dan was het wel dat Miricioiu geen gewoon mens is. Hoe vaak ze ook vertelde dat alles gebaseerd was op ademtechniek en hard werken, bij haar was daar niets van te merken. Eén frase uit ‘Una voce pocco fa’ wist ze zelfs zo lang uit te spinnen dat het leek alsof ze helemaal geen lucht nodig had om te zingen. Echt buitengewoon was dat ze keer op keer, zelfs bij de eenvoudigste voorbeelden, de zaal wist mee te nemen naar de emotionele wereld achter de muziek, naar de ‘bessre Welt’ uit ‘An die Musik’.
Net als bij het slot van ‘An die Musik’ rest me niets anders dan haar daarvoor te bedanken.

(Dré de Man)

Deelnemers:
Lisa Mostin, sopraan (België)
Gevorg Hakobjan, tenor (Nederland)
Annabel Mountford, sopraan (UK)
Mareen Elgershuizen, sopraan (Nederland)
Florieke Beelen, mezzosopraan (Nederland)

Vrijdag 28/9 15.00:
Masterclass Meinard Kraak
Vrijdag 28/9 19.00:
Masterclass Peter Schreier
Recital Nelly Miricioiu & Serge Leiferkus
Zaterdag 29/9 19.00:
Pianofinale, presentatie: Marco Bakker
Zondag 30/9 14.00:
Finale met Brabants Orkest o.l.v. David Parry, presentatie: Marco Bakker
Kaartjes:
0900-33 72 72 3
www.theateraandeparade.nl
Info:
www.ivc.nu