Du holde Kunst - over de liedkunst

Kelly God, sopraan, Paolo Giacometti, piano,
Liszt, Wagner, Strauss, Besselink en Rachmaninov, gehoord: Muziekgebouw aan 't IJ, 10 april 2013)

In de serie grote zangers van Muziekgebouw aan ’t IJ trad Kelly God op met een boeiend programma. Kelly God is strikt genomen geen grote zanger(es) in die zin dat ze erg bekend is in Nederland – ook al is ze uit Nederland afkomstig. Ze studeerde summa cum laude af in Maastricht bij Mya Besselink. Daarnaast won ze meerdere prijzen, waaronder het Erna Spoorenberg Oratorium-concours, de Henriette-Hustinx-Prijs Maastricht en een prijs bij het bij het Belvédčre concours in Wenen. God verdween echter spoedig na haar afstuderen uit het zicht doordat ze in Duitsland een indrukwekkende carrière maakte.

In 2002 kreeg ze een aanstelling aan het Theater Erfurt, waar ze onder meer ‘Adriana Lecouvreur’, ‘Donna Anna’ (Don Giovanni), ‘Maria Stuarda’ de ‘Feldmarschallin’ in Der Rosenkavalier en ‘Nedda’ uit I Pagliacci zong. Sinds 2006 is ze als  Jugendlich Dramatischer Sopran verbonden aan de Staatsoper Hannover. Daar zong ze weer de ‘Feldmarschallin’, maar ook ‘Liù’ in Turandot, ‘Elisabeth’ in Tannhäuser, ‘Gutrune’ in der Götterdämmerung, ‘Freia’ in Das Rheingold ‘Contessa’ in Le Nozze die Figaro, ‘Ellen Orford’ in Peter Grimes und ‘Sieglinde’ in Die Walküre. Ter gelegenheid van het vijftigjarig jubileum van ‘Het Nationaal Ballet Amsterdam’, zing ze Vier letzte Lieder van Richard Strauss. Als ‘Amelia’ in Un Ballo in Maschera und ‘Sieglinde’ in Die Walküre oogste God veel succes bei De Nationale Reisopera Enschede in 2010. In het herfstseizoen zal Kelly God als ‘Gerhilde’ in Die Walküre haar debuut maken aan de Opera National de Paris en op 24 mei is ze als Isolde samen Chirstianne Stotijn (Brangane) te horen in een Wagner-programma met het Residentieorkest.

Het moge duidelijk zijn: God heeft grote kwaliteiten als operazangeres. In Amsterdam trad ze echter op als vertolkster van liederen. God heeft wel gezegd dat ze nooit liedzangeres heeft willen worden onder andere omdat je dan ‘naakt op de bühne staat’. Zo’n uitspraak roept uiteraard twijfels op over de verwachtingen die we mogen stellen aan wat de Duitsers een ‘Liederabend’ noemen.

Al bij het eerste lied – Liszt’s Freudvoll und Leidvoll, dat in het programma overigens op de tweede plaats stond -  nam God deze twijfels weg. (Liszt schreef maar liefst drie versies en God zong de laatste.) Het ‘himmelhoch jauchzend zum Tode betrübt’ paste God in de juiste – amoureuze – context door met name het juichende te benadrukken. Ook Bist du was van hoog niveau en in Der Fischerknabe wist God aan het eind zelfs een eigen en fraaie invulling te geven aan de Lorelei-achtige rol van het water. In Hohe Liebe ten slotte, maakte God voor de eerste keer die avond indruk met haar volume. Liszt bleek ook de juiste componist voor Giacometti, alhoewel die soms wat te veel verscholen ging achter God. Hoe dan ook was het bijzonder prettig deze Liszt-liederen te horen, want maar al te vaak blijft het bij ‘O Lieb’ of ‘Es muss ein wunderbares sein’. O Lieb (so lang du lieben kannst) kennen we beter in de pianoversie als Liszt’s Liebestraum, maar het is het derde van drie liederen over de liefde. God zong hier het tweede, Hohe Liebe. God’s stem leent zich overigens zeer goed voor deze veeleisende liederen. De moeiteloosheid waarmee ze ze bijna instrumentaal maar toch met grote dynamiek zong en met name de prachtige hoge pianissimo-noten maakten grote indruk. (Overigens bleek de zaal ook erg geschikt voor haar stem: de akoestiek was zowel voor de zachte als de meer dramatische delen erg geschikt.)

Kelly God:
Freudvoll en Leidvoll

Foto:  Lutz Edelhoff

Na de Liszt-liederen had ik hoge verwachtingen van God’s Wagner, mede gezien de vele Wagner-rollen die ze gezongen had. Die verwachtingen maakte ze niet helemaal waar. Vocaal was er niets op aan te merken, maar haar interpretatie liet naar mijn smaak te wensen over. Het was knap, maar niet meeslepend. Misschien lag het ook wel aan Giacometti, die Wagner niet als Wagner liet klinken, maar veel lichter en met minder grote lijnen. Ongetwijfeld een keuze, maar nu leek het wel alsof hij een zangeres met een veel kleinere stem begeleidde. Het verschil met een orkestversie werd zodoende wel heel erg groot en ik kon me niet aan de indruk onttrekken dat God daar ook onder leed.

Na de pauze volgde Strauss en dat ging het duo beter af. Bij Die Verschwiegenen ontbrak naar mijn smaak de ironie, zeker aan het eind, maar Allerseelen was zeer indrukwekkend. Ook het einde van dit lied, dat een zekere subtiliteit vereist, zette God heel mooi neer. De balans met Giacometti was hier ook ineens vrijwel ideaal.

Een verrassing waren de liederen van Hans Besselink op teksten van Jan Hanlo. Besselink is uiteraard niet zo’n grootheid als de twee componisten waardoor hij geschraagd werd (Strauss en Rachmaninov). Net zo min mogen we Hanlo vergelijken met Goethe, maar dit alles wil niet zeggen dat je er niet met veel plezier naar kunt luisteren. Als Limburgse zangeres – ze is afkomstig uit Heerlen - bewees God daarmee haar provinciegenoten Hanlo en Besselink een terechte eer. Kelly heeft Besselink gekend in zijn hoedanigheid van directeur van het conservatorium van Maastricht. De in december vorig jaar overleden Besselink was tevens de broer van Mya Besselink, bij wie Kelly studeerde.

God en Giacometti sloten hun programma af met vier vroege Rachmaninoff-liederen, all vier in majeur overigens. Dat bleek een goede keuze want hier waren ze in hun element, Giacometti net zo geod als God.

God liet in Siren' (Seringen) horen met grote tederheid de subtiele poëzie van dit lied te kunnen uitdrukken. Het extatische Vesennije vody (Lentebeken) bleek een zeer indrukwekkende afsluiter - meer nog dan de toegift Du bist der Lenz.

God bleek zowel vocaal als qua interpretatie een aangename verrassing. De vraag waarmee ik bleef zitten, was waarom ze zich zo naakt voelde bij liederen. Het wezen ervan, het freudvolle en leidvolle, weet ze met haar stem uitstekend uit te drukken. Ze geeft er blijk van tot de teksten door te kunnen dringen en haar dictie is ook uitstekend. Wat mij betreft zou ze zich er in ieder geval meer mee mogen bezighouden met de liedkunst - hopelijk vindt ze er ook de tijd voor.

---------------------------------------------------------------------------

Programma:

Franz Liszt (1811-1886) 
Freudvoll und Leidvoll
Bist du
Der Fischerknabe
Hohe Liebe 
Richard Wagner (1813-1883)
Wesendoncklieder
Richard Strauss (1864-1949) 
Die Nacht Op. 10
Die Verschwiegenen Op. 10
Allerseelen Op. 10 
Morgen Op. 27
Hans Besselink (1931-2012)
Hanlo-Liederen
Sergei Rachmaninoff (1873-1943)
Midsummer Nights
The Lilacs
A dream
Spring waters

Concertrecensies - CD-recensies - Masterclassbesprekingen - Interviews - Concertagenda - Masterclassagenda - Audio, HiFi en gadgets - Componisten - Werken - Links - Over de liedkunst - Over het Duitse van de romantiek - Over romantiek en ironie - Over zangtechniek - Over deze site - Reizen en cursussen - Zangers - Pianisten - Zangdocenten
(Dit menu wordt in de loop van de komende weken geheel functioneel, ook de rechterkolom wordt aangepast)

Du holde Kunst is een nieuwe site over de liedkunst, vocalisten en aanverwante zaken. Op dit moment is het nog een privé-initiatief van Dré de Man . Concertaankondigingen, medelingen en advertentieverzoeken en dergelijke graag naar dre@duholdekunst.com