Du holde Kunst - over de liedkunst

Diverse deelnemers en werken, gehoord: Muziekcentrum Enschede 6&7 april 2013)

Finalisten en jury. Foto: Duholdekunst / Dré de Man (Nikon D800E, 800 ISO, 1/60 s f/4, 14-24/2.8 @ 22mm)

Het probleem bij zangconcoursen is, dat deelnemers opera, oratoria en liederen moeten zingen, terwijl een zanger(es) meestal maar in één categorie echt uitblinkt. Is dat de liedkunst, dan zijn je kansen om te winnen vrij gering, tenzij je een stem hebt die ook een grote belofte inhoudt voor de andere categorieën.  

Sommige concoursen (Cardiff en vanaf volgend jaar ons eigen ivc) kennen wel een aparte categorie of liedprijs, maar er is maar één liedconcours voor duo’s op regelmatige basis. Het toeval wil bovendien dat het een Nederlands concours is. Het had plaats gedurende drie opvolgende dagen en was wellicht voor de deelnemers die niet in optimale vocale of geestelijke conditie verkeerden een uitputtingsslag. Zo ontwikkelde zich bij Marie Perbost een lichte verkoudheidje op de laatste dag hoorbaar werd. Michael Wilmering was gedurende de voorbereidingstijd ziek, wat uiteindelijk ook ernstige consequenties had. Dat hoorde allemaal bij de werkelijkheid van concoursen – en nog meer van de harde werkelijkheid van audities waarbij je in de regel veel minder tijd krijgt je te bewijzen.

Voor de jury was het concours zo mogelijk nog moeilijker, want die moest steeds twee mensen tegelijk beoordelen. Gelukkig was de jury (zie hier) wel samengesteld uit zowel pianisten als zangers. Niettemin waren de prijzen bestemd voor de beste duo’s en niet voor de optelsommen van de waarderingen van individuele zangers en pianisten. Zo beschouwd een bijna onmogelijke opgave. Eerlijk gezegd verwachte ik op basis van deze complicaties een uitkomst waarmee ik het niet erg eens zou zijn. Uiteindelijk viel het  juryoordeel niet zo veel anders uit dan dat van mij en van enkele anderen zoals de jeugdjury – waarschijnlijk zowel een verdienste van degene die het regelement geschreven heeft, van de individuele juryleden als van de voorzitter.

Het repertoire bestond uit een combinatie van verplichte en vrije werken.  Niet iedere zanger is blij met een verplicht werk, zeker wanneer het een nieuwe compositie betreft, maar voor het publiek en de jury vormen ze goed vergelijkingsmateriaal.

I can’t know, a prayer for voice and piano van Merlijn Twaalfhoven, een bewerking van een bestaand strijkkwartet van dezelfde componist, was een goed voorbeeld. Het vormde ook meteen het struikelblok voor Michael Wilmering, die door ziekte het werk niet het kunnen instuderen en er goed aan meende te doen het werk op maximaal halve stem voor te dragen. Erg jammer, want met zijn krachtige bariton en energieke aanpak maakte hij verder een goede indruk en dat gold misschien nog meer voor zijn pianist Javier Rameix. Deze had het werk van Twaalfhoven overigens wel goed ingestudeerd. (Verder was Twaalfhoven zo vriendelijk me de partituur toe te sturen en het leek me zeer zeker haalbaar het werk in een paar weken in te studeren. Het is wel een werk dat veel mogelijkheden bood om je stem te presenteren, dus in die zin is studeren door het alleen te lezen onvoldoende.) Ook Duparcs Chanson triste en Schumanns Requiem (opus 90 nr 7) hoorden tot de verplichte werken, net als Wolf's Wenn du zu den Blumen gehst en Quilter's Blow, blow thou winter wind. De Franse dictie bij Duparc liet – behalve bij Marie Perbost – meestal wat te wensen over en tot mijn verbazing bleek niemand in staat Schumann’s Requiem overtuigend over het voetlicht te brengen, zie ook hier. Veel zangers zetten het piano aan het begin zo onduidelijk aan dat het heel aarzelend klonk, alsof ze niet wisten wat ermee aan te vangen.

Hoog niveau bij International Student LiedDuo Competition

 

Het Requiem vormde echter ook een uitzondering: het niveau van de deelnemers en zeker van de winnaars was erg hoog. Het was zo hoog dat ik van alle winnaars graag een concert zou bijwonen dat langer duurde dan de dertig minute va het eindrecital.
Wanneer ik een duholdekunst-prijs had mogen uitdelen, had ik die niet per se aan een duo uitgedeeld, want ik kan niet goed naar een pianist en een zanger tegelijk luisteren. Meestal gaat mijn aandacht toch te veel naar de zanger. 

V.l.n.r.: Megan Kahts & Sally Yen, Sebastian Seitz & Tobias Koltun. Foto: Duholdekunst / Dré de Man (Nikon D800E, 800 ISO, 50/1.4G 1/125s f/2,8)

Niettemin vond ik dat Sebastian Seitz en Tobias Koltun ook als duo de eerste duholdekunst-prijs verdienden. Voor mijn gevoel was dat het lied-duo dat zich het meeste verdiepte in de liederen, wat dan ook vaak resulteerde in vrij eigen interpretaties. Het was ook het duo dat tijdens de uitvoering het meeste de indruk wekte met de muziek bezig te zijn in plaats van met het concours. Seitz had wellicht het nadeel dat hij als hoge bariton beschikt over een veel voorkomende stemsoort (overigens net als de winaar, die dat echter deels compenseerde door zijn persoonlijke timbre). Aan de andere kant overtuigde hij enorm door de intensiteit en doordachtheid van zijn interpretaties: hij was zonder enige twijfel het meest liedzanger van alle deelnemers. In een gesprek na afloop bevestigde hij dat hij graag een liedcarrière zou willen opbouwen. Dat alles gold voor zijn pianist Koltum zo mogelijk nog meer.

Voor mij stonden de twee Koreaanse zangers op een gedeelde tweede plaats: bariton Siwoung Song (de echte winnaar) vanwege zijn timbre en tenor You Younghoon (tweede prijs) vanwege zijn stem op zich en beiden vanwege hun technische niveau. You Younghoon zou ik overigens graag ook in opera gehoord hebben en ongetwijfeld zal hij daarin ook carrière maken, want voor zijn stemvak is veel emplooi. Het is buitengewoon moeilijk voor de een te kiezen zonder het gevoel te hebben de ander te kort te doen. Bij de beide sopranen heb ik eerder een voorkeur voor Perbost maar bij Kahts had ik het sterke gevoel dat er meer inzat dan er nu meestal uitkwam, zeker qua volume. Bij de pianisten van de beide sopranen was mijn voorkeur weer precies omgekeerd. Hier dan ook een gedeelde derde prijs - van mij. Natuurlijk is mijn mening ook maar een mening, maar ik begreep dat ik in ieder geval met mijn voorkeur voor Seitz zeker niet alleen stond, zo had ook de studentenjury Seitz op de eerste plaats gezet.

Hoe dan ook is een concours een momentopname. Zo zal Siwoung Son over een tijdje ongetwijfeld met een veel beter interpretatie van de Winterreise komen. Uit een gesprek na afloop maakte ik op dat hij erg gericht met de liedkunst bezig was. Zijn kennis van de Duitse taal en cultuur die nu al heel goed zijn, zullen de komende jaren uiteraard nog toenemen. Bij de andere deelnemers, zeker voor de wel erg jonge Seitz, zal er ook nog veel ten goede veranderen de komende jaren. De winnaars verdienen in ieder geval meer aandacht van het publiek. Dat geldt nog meer voor het concours op zich: het bood heel veel liedkunst op hoog niveau en het wedstrijdkarakter gaf er nog een extra cachet aan.

______________________________________________

Winnaars:

Eerste prijs: Siwoung Song and Lauriane Follonier
Tweede prijs: You Jonghoon and Yuichiro Tanaka
Derde prijs (ex aequo): Megan Kahts and Sally Yen,and Sebastian Seitz and Tobias Koltun. Vereniging Vrienden van het Lied Prijs: Marie Perbost and Joséphine Brault. Donemus Prijs: Sebastian Seitz and Tobias Koltun. Studentenjury-prijs: Sebastian Seitz and Tobias Koltun. Publieksprijs: Siwoung Song and Lauriane Follonier

Jury:

Elly Ameling, erelid, Ad ’s-Gravesande, voorzitter. Verder: Roberta Alexander, sopraan, Annett Andriesen, mezzo-sopraan, Rudolf Jansen, pianist, Maurice Lammerts van Bueren, pianist, Marien van Nieukerken, pianist, Thomas Steinhöfel, pianist, David Wilson-Johnson, bariton. (Een uitgebreide beschrijving van de achtergrond van de juryleden vindt u hier.)

Studentenjury:

Esther Ree (sopraan en voorzitster van de jury),
Marije van den Ende (sopraan),
Caroline Kliewer, pianiste, Andreas Gericks, pianist.

 

Concertrecensies - CD-recensies - Masterclassbesprekingen - Interviews - Concertagenda - Masterclassagenda - Audio, HiFi en gadgets - Componisten - Werken - Links - Over de liedkunst - Over het Duitse van de romantiek - Over romantiek en ironie - Over zangtechniek - Over deze site - Reizen en cursussen - Zangers - Pianisten - Zangdocenten
(Dit menu wordt in de loop van de komende weken geheel functioneel, ook de rechterkolom wordt aangepast)

Du holde Kunst is een nieuwe site over de liedkunst, vocalisten en aanverwante zaken. Op dit moment is het nog een privé-initiatief van Dré de Man maar besprekingen om de site een andere status te geven zijn in een gevorderd stadium. Concertaankondigingen, medelingen en advertentieverzoeken en dergelijke graag naar dre@duholdekunst.com